به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه»، حجتالاسلام والمسلمین لکزایی ظهر امروز در پیش نشست توسعه و تعالی علوم بر پایه عقلانیت وحیانی که در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد، با ذکر این مطلب که از منظر آیت الله العظمی جوادی آملی علوم سیاسی موجود ما دچار بحران و مشکل است، اظهارکرد: از منظر ایشان این علوم نمیتواند، آنگونه که انتظار می رود به وظایف خود عمل کند که در این زمینه باید ریشه یابی دقیقی شود.
وی افزود: از جمله مباحثی که علامه جوادی آملی در خصوص سیاست متعالیه از منظر حکمت متعالیه فرمود، این بود، علم سیاست موجود بحث خود را از بحث «الانسان مدنی الطبع» استفاده میکند درحالی که حکمت متعالیه بحث خود را از اینکه انسان ناقص است شروع می کند؛ یعنی پیش ازاینکه به دولت و نظامات اقتصادی و سیاسی و فرهنگی برسیم بحث خانواده مطرح میشود و پیش از آن نیز بحث فرد مطرح میشود؛ اینکه خداوند در قرآن بیان کرده است که خداوند هم در زمین و هم در آسمان حاکم است این بحث باید تاثیر خود را بگذارد.
رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی بیان کرد: در حکمت متعالیه بر عکس نظریه غربی، ازانسان ناقص سخن به میان آمده؛ انسان ناقص بر اساس مراتب چهارگانه تعریف میشود که این بحث نیز در حکمت متعالیه بیان شده است؛ یعنی ابتدا موجودات دارای نیازمندیهایی هستند که خودشان نمیتوانند این نواقص را جبران کنند و نیازمند عناصر بیرونی هستند، ولی در مرتبه دوم زمانی که به موجود مکتفی و تمام می رسد و بعد به فوق التمام میرسد قضیه متفاوت میشود؛ فوق التمام که همان خداوند است هم خودش به کسی نیاز ندارد هم به دیگران کمک میکند.
حجت الاسلام والمسلمین لکزایی راه عبور از این نقص را عقل وحیانی دانست و گفت: راه عبور این نقص نیز توجه به خداوند متعال و وحی و انبیا و رهبران الهی و قانون الهی است که در این زمینه هم به قانون آزاد و هم قانونگذار آزاد نیاز دارید که همان خداوند است؛اساس تبیین آزمایشگاهی از بنیان خود متفاوت است و نمیتوان با نسخهای که برای یک حیوان آزمایشگاهی پیچیده می شود مشکلات انسان را نیز با همان نسخه پیچید؛ انسان باید از عالم مثال به عالم عقل وارد شود.
رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی اظهارکرد: در این زمینه همه موظف هستند که در این مسیر حرکت کنند؛ علوم انسانی و علوم سیاسی باید از نیازهای طبیعی بشر باید فراتر بروند تا بتوانند مشکلات بشر را حل کنند؛ اگر در سطح نیازهای طبیعی انسان ماندیم در واقع به باغ وحشهای منظم میرسیم؛ در چنین جامعه ای امنیت وجود ندارد بلکه سلطه، حاکم است؛ در علوم سیاسی رایج نیز تنها به بحث قدرت و تبادلات قدرت میپردازد.
وی گفت: اگر کسی در مرحله طبیعیت بماند در انتخابات نیز در سطح طبیعت و در سطح نیازهای طبیعی حرکت میکند که این انسان به هیچ عنوان اوج نمیگیرد تا بتواند از اخلاق و فضایل سخن بگوید؛ علوم سیاسی طبیعی به دلیل اینکه وارد فاز نظر نمی شود بیان می کند که هدف وسیله را توجیه میکند.
رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی افزود: شان سیاسی یکی از شئون نبی، امام و رهبری الهی است و این نکته که امام راحل فرمود، تصور ولایت فقیه باعث تصدیق میشود به این معنی است که یعنی اگر کسی عوالم وجود را به خوبی تصور کند به چیزی جز سیاست دینی فکر نمیکند.
وی بیان کرد: علوم سیاسی رایج انسان را کامل می داند و اصلا به این نقص قائل نیست؛ اومانیسم به معنی خودپسندگی انسان است و در همینجا است که آیت الله العظمی جوادی آملی بیان می کنند که از این خودپسندی یک مردم سالاری خارج می شود که مبنای فکری آن تنها در انسان خلاصه می شود.
رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی افزود: در اینجا باید به این نکته برسیم که چه کنیم که از علوم سیاسی طبیعت محور به علوم سیاسی متعالیه برسیم؛ در علوم سیاسی متعالیه، از عوالم دیگر سخن گفته و امامت و نبوت را خارج از شان سیاسی نمیدانیم و سیاست را جزیی از شئون نبی و ولی میدانیم.
حجت الاسلام والمسلمین لکزایی اظهارکرد: تمایزی که علامه جوادی آملی بین انسان شناسی متعالی و متدانی مطرح کردند، نقطه شروع بسیار خوبی است که اساسا می تواند نقطه آغاز خوبی برای اصلاح علوم انسانی ما باشد و اگر این مراحل طی شود، تعاریفی چون امنیت تعریف می شود؛ در زمینه امنیت باید تهدیداتی که وجوه مادی و اخروی انسانی را تهدید می کند را شناسایی و برطرف کرد.
نظر شما